In het huidige digitale tijdperk zijn sociale media een integraal onderdeel van ons dagelijks leven geworden. Als werknemer biedt het gebruik van sociale media zowel kansen als uitdagingen. Terwijl platforms zoals LinkedIn, X en Facebook waardevolle netwerkmogelijkheden en informatiebronnen bieden, kunnen ze ook risico’s met zich meebrengen voor zowel de werknemer als de werkgever. 

Dit artikel bespreekt hoe je als werknemer op een professionele en verantwoorde manier met sociale media kan omgaan zonder je bloot te stellen aan de gevaren van sociale media en zonder aansprakelijk te worden gesteld.

Zo zijn er verschillende gerechtelijke uitspraken waar de werknemer (terecht) ontslagen werd om dringende redenen omwille van sociale media:

• een werknemer post een zeven jaar oude reportage op zijn Facebookpagina die het imago van het bedrijf schaadde
• een werknemer (opvoedster) post een foto op Facebook met een gerichte commentaar tegenover de werkgever en toont tevens kinderen van de klas van de betreffende werknemer zonder dat er toestemming door de ouders was gegeven
• een werknemer maakt een beledigend TikTok-filmpje waarin zij haar werkgever imiteert
• een werknemer doet een challenge waarbij men in water springt en dit filmt (tijdens de middagpauze en op een werf)
• een digitale groep aangemaakt door en voor verschillende werknemers waarin racistische, feministische en homofobe uitlatingen worden gepost

Daar waar het ene incident al wat zwaarder doorweegt dan het andere werden allen door de rechtbank weerhouden. Sociale media houdt dus wel degelijk een gevaar in voor de werknemer. De werkgever kijkt mee over de schouder van de werknemer en wanneer je posts openbaar zijn dan valt hier weinig tegen in te brengen.

Bescherming en privacy: hoe zit het nou?

Belgische rechtbanken erkennen de vrijheid van meningsuiting, maar deze is niet onbeperkt. Werknemers kunnen aansprakelijk worden gehouden voor uitlatingen die de reputatie van de werkgever schaden of vertrouwelijke bedrijfsinformatie onthullen. Ook discriminerende uitlatingen kunnen niet. En vergeet niet dat je soms door je posts het bewijs levert van andere zaken die je later kunnen worden verweten zoals bvb het feit dat je niet aan het werk bent of bepaalde dingen filmt en plaatst bij klanten of leveranciers ..

Een voorbeeld hiervan is de zaak van een werknemer die ontslagen werd wegens negatieve uitspraken over zijn werkgever op Facebook. De rechtbank oordeelde dat de uitspraken de grens van de vrijheid van meningsuiting overschreden omdat ze schadelijk waren voor de reputatie van de werkgever.

Werkgevers hebben het recht om het sociale mediagedrag van hun werknemers te monitoren, maar dit moet in overeenstemming zijn met de privacywetgeving. De werkgever moet transparant zijn over welke gegevens verzameld worden en voor welk doel. Vaak vind je dit terug in het arbeidsreglement of een of andere policy.

De Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA) heeft richtlijnen uitgegeven waarin staat dat monitoring proportioneel moet zijn en niet in strijd mag zijn met de privacyrechten van werknemers. Meestal zal dit erop neerkomen dat alle mailverkeer met een professioneel karakter kan worden gecontroleerd of ook algemenere zaken zoals welke sites werden bezocht en natuurlijk alle openbare of deels openbare sites waar je op post.

Omdat voorkomen beter is dan genezen, geven we je hierna enkele tips die je voor kwaad kunnen behoeden:

1. Begrijp het beleid van je werkgever

Het eerste en belangrijkste aspect van het omgaan met sociale media als werknemer is het begrijpen van het sociale mediabeleid van je werkgever. Veel bedrijven hebben richtlijnen opgesteld om ervoor te zorgen dat werknemers weten wat wel en niet acceptabel is bij het gebruik van sociale media. Deze richtlijnen bevatten vaak informatie over privacy-instellingen, gedragscodes, vertrouwelijkheid.

2. Professioneel en respectvol gedrag

Op sociale media reflecteer je niet alleen jezelf maar ook je werkgever. Normen en waarden die onder elkaar gelden in het maatschappelijk leven, gelden hier ook. Hoe hoog frustraties ook mogen oplopen. Wees dus respectvol en beleefd, uit je niet op een denigrerende wijze. Iedereen kan dit immers lezen. Denk dus even na voor je iets post en vermijd best controversiële onderwerpen.

3. Scheid persoonlijk en professioneel gebruik

Het is belangrijk om je persoonlijke en professionele leven zoveel mogelijk gescheiden te houden op sociale media. Dit kan je doen door verschillende accounts te gebruiken en je privacy-instellingen zeer strikt in te stellen zodat niet iedereen je privé-inhoud kan lezen.

4. Deel geen bedrijfsinformatie

Het delen van bedrijfsinformatie op sociale media kan gevaarlijk zijn. Deel dus al zeker geen vertrouwelijke informatie, vraag toestemming en vermijd het delen van foto’s.

5. Positieve bedrijfsrepresentatie

Gebruik sociale media als een platform om je werkgever in een positief daglicht te stellen. Maar vooral laat na je werkgever in een slecht daglicht te stellen. Je kan perfect succesverhalen delen of gebruik maken van je netwerk of je netwerk via social media aanscherpen, maar pas op wanneer je negatieve kritiek zou uiten. Afhankelijk van de openbaarheid van je account of wie er mee kan lezen, stel je je  meer (of minder) bloot aan sancties door je werkgever of mogelijks een ontslag om dringende redenen. Door het ondertekenen van de arbeidsovereenkomst ben je hem/haar immers eerbied en achting verschuldigd , ook al heb je het idee dat zaakjes in het honderd lopen of de eerbied en achting niet van twee kanten komt. Eventueel andere acties zijn dan eerder aan de orde.

6. Stel je privacy-instellingen goed in

Stel strikte privacy-instellingen in op je persoonlijke accounts om te voorkomen dat werkgerelateerde contacten je privé-inhoud zien. En wees bewust van wie je, als collega of leidinggevende, laat meekijken naar je content.

Conclusie

Het gebruik van sociale media als werknemer vereist een zorgvuldige balans tussen professioneel gedrag en persoonlijke expressie. Door je bewust te zijn van het beleid van je werkgever, respectvol en doordacht te communiceren, en bedrijfsinformatie zorgvuldig te beheren, kun je sociale media effectief gebruiken zonder je professionele reputatie of die van je werkgever te schaden. Sociale media bieden immense mogelijkheden voor groei en netwerken, mits ze op de juiste manier worden gebruikt.