Op 15 mei 2023 publiceerde onderzoeksbureau PWC – in opdracht van onze energieregulatoren (CREG, VREG, …) – een studie over de energieprijzen in ons land. Wat blijkt? De energiefactuur voor Belgische gezinnen lag in 2022 hoger dan in al onze buurlanden. Maar dankzij maatregelen zoals het sociaal tarief en de btw-verlaging op gas/elektriciteit, krijgen we in het eerste kwartaal van 2023 een ander verhaal: in België betalen we momenteel minder dan in Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Alleen in Frankrijk liggen de prijzen lager.

Het ABVV was een van de ferventste voorvechters van de uitbreiding van het sociaal tarief en van de permanente btw-verlaging. We zijn dus tevreden dat deze maatregelen hun effect niet gemist hebben. Een uitgebreide samenvatting van deze studie vind je hier. In deze tekst geven we alleen de voornaamste conclusies weer.

De prijzen voor elektriciteit en aardgas

De elektriciteitsprijs voor gezinnen ligt vandaag nog steeds hoger dan vóór de energiecrisis. Maar de prijs is in 2023 wel sterk gedaald t.o.v. 2022. De lagere prijs is vooral het gevolg van de btw-verlaging van 21 % naar 6 % (eerst tijdelijk maar ondertussen – en op ons aandringen – permanent).

• De elektriciteitsfactuur in België ligt nu lager dan in Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Alleen in Frankrijk betalen gezinnen minder voor elektriciteit.
• Een gemiddeld Belgisch gezin betaalt dit jaar 395 euro per megawattuur (MWh) voor elektriciteit. In Nederland is dat 476 euro/MWh, in Duitsland 430 euro/MWh en in het Verenigd Koninkrijk 442 euro/MWh. In Frankrijk bedraagt de prijs 241 euro/MWh.

De prijs voor aardgas is in België lager dan in alle buurlanden (ook lager dan in Frankrijk). Ook dat is vooral op conto van de BTW-verlaging naar 6 %.

• Een gemiddeld Belgisch gezin betaalt vandaag 113 euro/MWh voor aardgas. In Nederland – van alle buurlanden het duurste land voor aardgas – betalen gezinnen nog steeds 190 euro/MWh.

Kwetsbare gezinnen

In de studie werd ook onderzocht welk aandeel van het beschikbaar inkomen gezinnen besteden aan hun energiefactuur.

• Begin 2023 gaven Belgische gezinnen met een gemiddeld inkomen (na aftrek van woonlasten) ongeveer 6,7 % van hun inkomen uit aan energie. Alleen in Frankrijk is dat minder (6,4 %).
• De Belgische gezinnen met de laagste inkomens besteden 7 % van hun beschikbare inkomen aan energie. In Nederland loopt dat op tot 16 %, in Frankrijk en Duitsland tot 20 % en in het Verenigd Koninkrijk bedraagt dit aandeel maar liefst 35 %. Dit toont aan hoe belangrijk het sociaal tarief (en de uitbreiding daarvan) is.
• Vanaf 1 juli 2023 komt echter een einde aan het uitgebreide sociaal tarief, waardoor een half miljoen mensen er niet langer recht op hebben.

De energiefactuur voor bedrijven

De studie gaat ook dieper in op de energieprijzen die onze Belgische bedrijven betalen in vergelijking met de buurlanden (en in vergelijking met vorige jaren). Voornaamste vaststellingen:

• Grote industriële verbruikers betalen begin 2023 meer voor energie t.o.v. 2022. Deze tendens zien we trouwens in alle buurlanden.
• In Frankrijk en Duitsland zijn de elektriciteitsprijzen competitiever dan in België. Dat komt door overheidsmaatregelen – zoals het prijsplafond in Duitsland. In Nederland en het VK liggen de energieprijzen voor bedrijven hoger dan in ons land.
• De aardgasprijzen voor Belgische bedrijven liggen vandaag ook hoger dan in 2022 (idem voor alle buurlanden). Maar de prijsverschillen met de buurlanden zijn zeer beperkt, waardoor ons land opnieuw concurrentieel is voor aardgas.
• Algemeen is de concurrentiepositie van onze Belgische bedrijven verslechterd t.o.v. vorig jaar, in vergelijking met onze buurlanden.